Wat is cultuur eigenlijk?
‘Cultuur’: een klein woordje met een grote betekenis. Maar wat houdt het nu precies in? ‘Een leefstijl van een samenleving; de vorm, inhoud en geestelijke gerichtheid van menselijk handelen’ geeft de online Ecyclopedie aan. Dit omvat het begrip cultuur wel grotendeels. Maar belangrijker is wat cultuur betekent voor een persoon, een mens, iemand die deel uitmaakt van die cultuur. Of anders: voor iemand die niet deel uitmaakt van die cultuur. Ben jij je er bewust van dat je deel uitmaakt van een cultuur? Dat je leeft in een omgeving van mensen met dezelfde gewoontes, gebruiken en denkwijzen. Waar wij, Nederlanders, ons eerder van bewust zijn, zijn de Marokkanen en Polen om de hoek. Dié andere culturen waarmee we ons land delen.
Nederland is een multiculturele samenleving in hart en nieren. Al sinds de zestiende eeuw komen er allochtonen naar ons land vanwege onze vrijheid van meningsuiting of vrijheid van godsdienst. Daarna hebben wij in de vorige eeuw zelf gastarbeiders naar ons land gehaald om het werk voor ons te doen dat anders door niemand gedaan werd. En dan maar klagen dat er nu meer allochtonen ons land in willen voor werk, veiligheid of een betere toekomst.
Het probleem met mensen is dat we minder snel naar overeenkomsten, maar eerder naar verschillen kijken. Wij zijn ons meer bewust van andere culturen dan van onze eigen. Als ik denk aan ‘cultuur’ dan denk ik aan verre Oosterse of Afrikaanse landen, waar alles anders is. Minder snel zal ik denken aan boerenkool en sinterklaas: mijn eigen Nederlandse cultuur.
Dankzij de globalisering kunnen we tegenwoordig heel makkelijk in contact komen met andere culturen. De andere kant van de wereld is slechts een dag ver weg met het vliegtuig en slechts een seconde ver weg met internet. Daarom staan we tegenwoordig ook veel meer onder invloed van andere culturen. Nog makkelijker dan vroeger komen andere cultuur elementen naar onze cultuur. Wij nemen ze dan over en zo ontstaan er gemixte culturen. Een voorbeeld is rijst. Een product dat dagelijks (vaak zelfs meerdere keren op een dag) in Azië wordt gegeten door de lokale bevolking. Een etenswaar dat dus duidelijk deel uitmaakt van de Aziatische cultuur. Rond de 17e eeuw begonnen wij met rijst uit Azië halen. Tegenwoordig is rijst een product dat door de meeste Nederlanders wordt gegeten bij het avondeten. Andersom zijn onze Westerse gebruiken, zoals het gebruik van bestek in plaats van met handen eten, in veel Aziatische culturen overgenomen (ook al wordt daar nog steeds wel met handen of stokjes gegeten).
Om nou toch een goed beeld te kunnen krijgen over wat voor culturen er zijn, is het makkelijk om naar bepaalde cultuur ‘dimensies’ te kijken. Deze zijn in te delen in de economische dimensie (wijze van productie, positie in de wereldhandel, wisselkoers), de politieke dimensie (politieke invloed) en de fysisch-geografische dimensie (lanschap, omgeving). Samen vormen zij de sociaal-culturele dimensie, want zij vormen samen namelijk de cultuur van een land. Als je het op deze manier bekijkt kan je cultuur heel breed opvatten en lijkt het alsof er maar enkele dingen zijn die invloed hebben op de cultuur van een gebied. In werkelijk wordt cultuur ook beïnvloed door de geschiedenis van dit gebied, door geloof en tradities, door de mate van technolisering, door de scholing, door omgangsvormen, door de levenswijze en door taal en literatuur. Kortom, allerlei verschillende aspecten van een samenleving vormen samen de cultuur.
Nederland is een multiculturele samenleving in hart en nieren. Al sinds de zestiende eeuw komen er allochtonen naar ons land vanwege onze vrijheid van meningsuiting of vrijheid van godsdienst. Daarna hebben wij in de vorige eeuw zelf gastarbeiders naar ons land gehaald om het werk voor ons te doen dat anders door niemand gedaan werd. En dan maar klagen dat er nu meer allochtonen ons land in willen voor werk, veiligheid of een betere toekomst.
Het probleem met mensen is dat we minder snel naar overeenkomsten, maar eerder naar verschillen kijken. Wij zijn ons meer bewust van andere culturen dan van onze eigen. Als ik denk aan ‘cultuur’ dan denk ik aan verre Oosterse of Afrikaanse landen, waar alles anders is. Minder snel zal ik denken aan boerenkool en sinterklaas: mijn eigen Nederlandse cultuur.
Dankzij de globalisering kunnen we tegenwoordig heel makkelijk in contact komen met andere culturen. De andere kant van de wereld is slechts een dag ver weg met het vliegtuig en slechts een seconde ver weg met internet. Daarom staan we tegenwoordig ook veel meer onder invloed van andere culturen. Nog makkelijker dan vroeger komen andere cultuur elementen naar onze cultuur. Wij nemen ze dan over en zo ontstaan er gemixte culturen. Een voorbeeld is rijst. Een product dat dagelijks (vaak zelfs meerdere keren op een dag) in Azië wordt gegeten door de lokale bevolking. Een etenswaar dat dus duidelijk deel uitmaakt van de Aziatische cultuur. Rond de 17e eeuw begonnen wij met rijst uit Azië halen. Tegenwoordig is rijst een product dat door de meeste Nederlanders wordt gegeten bij het avondeten. Andersom zijn onze Westerse gebruiken, zoals het gebruik van bestek in plaats van met handen eten, in veel Aziatische culturen overgenomen (ook al wordt daar nog steeds wel met handen of stokjes gegeten).
Om nou toch een goed beeld te kunnen krijgen over wat voor culturen er zijn, is het makkelijk om naar bepaalde cultuur ‘dimensies’ te kijken. Deze zijn in te delen in de economische dimensie (wijze van productie, positie in de wereldhandel, wisselkoers), de politieke dimensie (politieke invloed) en de fysisch-geografische dimensie (lanschap, omgeving). Samen vormen zij de sociaal-culturele dimensie, want zij vormen samen namelijk de cultuur van een land. Als je het op deze manier bekijkt kan je cultuur heel breed opvatten en lijkt het alsof er maar enkele dingen zijn die invloed hebben op de cultuur van een gebied. In werkelijk wordt cultuur ook beïnvloed door de geschiedenis van dit gebied, door geloof en tradities, door de mate van technolisering, door de scholing, door omgangsvormen, door de levenswijze en door taal en literatuur. Kortom, allerlei verschillende aspecten van een samenleving vormen samen de cultuur.